Ściany oporowe mają za zadanie oddzielać obszar zjazdu zagłębiony w terenie i zapobiegać osuwaniu się gruntu. Powinny zostać uwzględnione już w projekcie garażu, zwłaszcza gdy jest on zagłębiony na pełną kondygnację. Im większa głębokość zjazdu, tym większe siły parcia gruntu będą oddziaływały na ściany oporowe.
Zazwyczaj ściany oporowe są ustawione równolegle do siebie. Obecnie na rynku budowlanym są dostępne różne rozwiązania, w tym gotowe prefabrykaty, wykonane ze zbrojonego betonu, z których wykonuje się ściany oporowe. Jednak prawidłowe zaprojektowanie ściany oporowej nie jest prostym zadaniem. Należy wziąć pod uwagę szereg aspektów związanych z jej wzmocnieniem i zabezpieczeniem przed wilgocią. Dlatego ich zaprojektowanie warto powierzyć profesjonaliście.
Główne cechy konstrukcji ścian oporowych
Ściany oporowe powinny być posadowione poniżej głębokości przemarzania gruntu. Głębokość przemarzania gruntu może różnić się w zależności od obszaru, jednak w Polsce przeważnie wynosi ona w granicach 0,8 – 1,4 m. Konstrukcja ścian oporowych może być dodatkowo wzmocniona betonem zbrojonym prętami stalowymi. Betonowanie tego typu ścian jest wykonywane w deskowaniu, za pomocą przestawnego, stalowego deskowania, albo tradycyjnej, drewnianej konstrukcji.
Zagęszczony, zbrojony beton lub gotowe elementy
Przy wykonaniu ścian konieczne jest staranne zagęszczenie świeżo ułożonej mieszanki betonowej. Odpowiednie zagęszczenie betonu powoduje, że posiada on mniej porów i jest mniej nasiąkliwy. Odporność na wilgoć determinuje natomiast odpowiednią mrozoodporność konstrukcji. Mur oporowy może zostać zbudowany z fundamentowych bloczków betonowych bądź też z gotowych elementów ogrodzeniowych, które zostały wypełnione betonem. Trzecia opcja polega na wykonaniu ścian oporowych z elementów palisadowych. Charakteryzują się one tym, że poszczególne elementy konstrukcyjne zazębiają się ze sobą. Za najbardziej wytrzymałe uchodzą ściany oporowe w kształcie litery L, wykonane z zagęszczonego zbrojonego betonu lub z prefabrykatów. Niemniej gdy nie ma dużego obciążenia, mogą być murowane.
Ściana oporowa nad poziomem terenu
Ściany oporowe są wynoszone około 15 cm ponad poziom terenu. W przeciwnym razie mogłoby dochodzić do przesypywania się wierzchnich warstw gruntu w kierunku zjazdu. Wyniesienie ścian oporowych ponad poziom terenu ma również znaczenie dla bezpieczeństwa użytkowników działki – zabezpieczają obrzeża zjazdu przed wypadkiem, w tym np. przed potknięciem i związanym z tym wpadnięciem do najniższej części zjazdu.
Kształt ściany oporowej
Kształt ściany oporowej jest specyficzny, ponieważ z jednej strony wymagają one odpowiednio szerokiej stopy, a z drugiej – ich grubość jest niejednolita. W przypadku tego typu konstrukcji można zaobserwować zależność, że im wyższa ściana, tym szersza powinna być jej stopa. Nieumiejętne zaprojektowanie ściany oporowej może spowodować, że ściana nie utrzyma się we właściwym miejscu i będzie zachodziło ryzyko jej przewrócenia się. Kolejny aspekt, który należy uwzględnić podczas projektowania ściany oporowej to zróżnicowana grubość. Ściana oporowa jest szeroka u podstawy i zwęża się ku górze. W dolnej części gruntu występuje największe parcie. Ściana oporowa powinna być w tych miejscach nieco grubsza i dozbrojona. W przeciwnym razie może dojść do powstania pęknięć.
Izolacja ścian oporowych
Ściany oporowe wymagają wykonania odpowiedniej izolacji. Ich konstrukcja powinna zostać starannie zabezpieczona przed wodą, podobnie jak fundamenty mieszkania. Izolacja przeciwwilgociowa z reguły pokrywa ściany oporowe na całej powierzchni mającej kontakt z gruntem. Dodatkowo, w przypadku wykonania drenażu wokół budynku, ściany oporowe powinny być osłonięte nie tylko izolacją przeciwwilgociową, ale również geowłókniną i warstwą żwiru.
Ponadto, układ drenażu powinien zostać wykonany z uwzględnieniem ścian oporowych. Gdyby przewody zostały ułożone na zbyt dużej głębokości, mogłyby doprowadzić do podmywania gruntu pod ścianami oporowymi oraz ich niekontrolowanego osiadania.
Szczelina dylatacyjna między ścianą oporową a budynkiem
Ściany oporowe są oddzielone od konstrukcji budynku szczeliną dylatacyjną wypełnioną materiałem o dużej elastyczności i odporności na wodę. W tym przypadku sprawdza się m.in. sznur dylatacyjny. Na górnej części ściany oporowej są wykonywane czapy betonowe lub blaszane obróbki. Ich konstrukcja powinna opadać w kierunku gruntu. Po obu stronach czap znajduje się kapinos uniemożliwiający spływanie wody po ścianie. Powierzchnia ściany oporowej może zostać pokryta nienasiąkliwym tynkiem mozaikowym, okładziną z klinkieru, albo kamienia.