Czy budownictwo mieszkaniowe czekają wielkie zmiany?

Sektor budownictwa mieszkaniowego w Polsce wciąż ewoluuje m.in. z powodu zmian klimatycznych, trudności z pozyskaniem materiałów czy sytuacji migracyjnej w Europie. Coraz to nowsze rozwiązania i materiały dostosowywane są do budowy obiektów wielorodzinnych, a podstawą tego typu inwestycji coraz częściej jest technologia modułowa i budownictwo drewniane. To zapowiedź dużych zmian.

Drewno zużywa mniej energii

Sektor budownictwa mieszkaniowego przechodzi swego rodzaju transformację, na co największy wpływ mają zmiany klimatu oraz malejąca ilość surowców naturalnych. Spadają zasoby piasku konstrukcyjnego, co przekłada się m.in. na utrudnienia w produkcji betonu oraz jego rosnącą cenę¹. W takiej sytuacji firmy budowlane albo opracowują nowe tworzywa, które łączą w sobie zalety tradycyjnie używanych z mniejszym zużyciem surowców, albo zwracają się w stronę recyklingu i materiałów odnawialnych.

Zmiany klimatu z kolei wpływają nie tylko na dostępność surowców, ale również na stosowane technologie. Rosnąca częstotliwość i intensywność nawalnych opadów deszczu, fal upałów czy porywistych wiatrów nie ułatwia realizacji inwestycji budowlanych. Dodatkowo wpływają one na produkcję energii elektrycznej. Oprócz tego ustawodawcy zwracają coraz większą uwagę na efektywność energetyczną całego budynku. Każda kolejna nowelizacja Warunków Technicznych zmniejsza wskaźnik dopuszczalnego rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię. Wszystkie te czynniki sprawiają, że szeroko zakrojone zmiany w sektorze budowlanym są nieuniknione.

W najbliższych latach nie tylko ustawodawcy, ale również producenci, w obliczu kurczącej się ilości dostępnych zasobów, będą zwracać większą uwagę na odnawialność stosowanych materiałów. Na znaczeniu zyska drewno i materiały na nim oparte. Cechuje się ono pożądaną odnawialnością, ale również generuje mniejszy ślad węglowy niż tradycyjnie stosowane surowce. Przy odpowiednim gospodarowaniu produkcją i doborze właściwych technologii dodatkowych, budownictwo drewniane może być zeroemisyjne i zeroenergetyczne.

Drewno to trwała jakość

Drewno, niejednokrotnie stosowane w technologii modułowej, wykorzystuje się do prefabrykowania elementów, z których następnie składane są moduły będące podstawą budynku. To rozwiązanie, które już od lat jest popularne w Skandynawii czy w Niemczech, gdzie modułowe realizacje w szkielecie drewnianym cieszą się dużym zainteresowaniem, a co ważniejsze – uznaniem. W Polsce budową tego typu budynków z drewna zajmuje się firma Unihouse S.A. z fabryką w Bielsku Podlaskim.

Technologia szkieletowa drewniana ma co najmniej dwie przewagi nad tradycyjnymi metodami budowy – szybszy czas realizacji oraz mniejszy ślad środowiskowy. Realizacje rozpoczynają życie jako projekt, którego wykonanie rozpoczyna się w fabryce. W niej produkowane są moduły, z których na placu budowy w kilka dni montowany jest budynek. Sposób ten pozwala znacząco skrócić czas realizacji inwestycji – może być gotowa w pół roku, czyli trzy razy szybciej niż przy wykorzystaniu tradycyjnych sposobów.

Użycie drewna jako głównego materiału budowlanego wpisuje się w zasady budownictwa zrównoważonego, bo pozwala ograniczyć negatywny wpływ na klimat. Drewno to jedyny dostępny materiał budowlany magazynujący CO2. Ścięte drzewa przez wiele lat magazynują ten związek, a w tym czasie rosną kolejne. Budynki mieszkaniowe, które powstały z drewna cechuje dobra izolacyjność cieplna oraz akustyczna, wysoki komfort użytkowania i bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Po latach będą nadawały się do recyclingu, z kolei powstałe w trakcie produkcji odpady można wykorzystać z pożytkiem dla innych. Unihouse przeznacza je do budowy drewnianych obiektów małej architektury, takich jak: budy dla psów, domy dla dziko żyjących kotów, domki dla owadów oraz jeży, karmniki i budki lęgowe dla ptaków.

Modułowe mieszkania i nie tylko

Technologia szkieletowa drewniana dowiodła użyteczności na rynku mieszkaniowym. Choć w Polsce liczba budynków powstałych z jej użyciem jest stosunkowo niewielka, plan wspierania budownictwa drewnianego przez polski rząd pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość. Popularniejsza jest ona w Szwecji, Finlandii i Niemczech, co pokazują m.in. realizacje Unihouse, takie jak „Kløvertunet” w Jessheim w Norwegii czy „Signaturhagen” w Kongsberg w Norwegii.

Budynki szkieletowe drewniane pozwalają także na większą dowolność niż wznoszone w tradycyjny sposób. Wymagają one mniej przestrzeni i ingerencji na placu budowy, co pozwala przyspieszyć prace i ograniczyć koszty. Również ich modyfikacja po zakończeniu inwestycji jest łatwiejsza – do gotowych konstrukcji można bez problemu dodawać kolejne moduły.

Najważniejsze jest jednak to, że potrzeby lokalowe w Polsce nieustannie rosną, a budownictwo modułowe może zaspokoić je dużo szybciej niż tradycyjne. Niewystarczająca ilość mieszkań to problem, zarówno dużych, jak i małych miast. Według analiz ekonomistów w III kw. 2022 r., liczba sprzedanych kontraktów deweloperskich na budowę mieszkań na największych rynkach spadła o mniej więcej 55 proc. rdr. Jednocześnie z ostatnich danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w styczniu 2023 r. według rejestru PESEL w Polsce znajdowało się ok. 1,5 mln uchodźców z Ukrainy². Wynika z tego, że nowe mieszkania potrzebne są bardziej niż kiedykolwiek, ale rozpoczęte budowy nie zaspokoją tych potrzeb w najbliższym czasie. Rozwiązaniem są moduły, które umożliwiają szybką realizację inwestycji z zachowaniem jakości, uwzględniającą kwestie ekologiczne, a także ograniczającą koszty produkcji i późniejszej eksploatacji do minimum.

Rosnący popyt na budynki modułowe wskazuje, że Polacy zaczynają rozumieć czym jest technologia modułowa i jak wiele mogą na niej zyskać. Zauważalny niedobór mieszkań wymaga skorzystania z technologii, która pozwala budować szybko i na dużą skalę. Według prognoz globalny rynek budownictwa modułowego osiągnie znaczny wzrost do 2030 r. Wpłynąć ma na to rosnący nacisk na zrównoważony rozwój, jakość, bezpieczeństwo pracowników oraz łatwość demontażu, renowacji i przenoszenia konstrukcji modułowych³. Należy się spodziewać, że te prognozy sprawdzą się również w Polsce, co oznacza, że budownictwo mieszkaniowe czekają duże zmiany, które za sprawą modułów i drewna wyjdą wszystkim na dobre.

Tekst: Anna Kłos

Fot. Unihouse