Mieszkańcy słonecznego południa Europy czy angielskiej wsi doceniają zalety domu z kamienia. W Prowansji, Toskanii, portugalskim Alentejo, na dalekiej północy Europy często spotykamy takie domy, harmonijnie złączone z otaczającą przestrzenią. Zauroczeni ich czarem i klasycznym pięknem często zastanawiamy się, czy dom z kamienia w Polsce to dobry pomysł?
Dom z kamienia – trochę historii
Kamień to jeden z najstarszych i najpowszechniej używanych materiałów budowlanych, O ile dom z wypalanej cegły może przetrwać nawet sto lat, to i tak nie wytrzyma porównania z budowlami stawianymi z kamienia, które w niezmienionym stanie trwają przez wieki. W Polsce budowle z kamienia najczęściej powstawały w średniowieczu. Były to jednak przede wszystkim warowne zamki i budowle sakralne. Budowano je z dostępnych na tych terenach: piaskowca, granitu i wapieni. Natomiast same domy nigdy nie wpisały się na stałe w krajobraz naszego kraju. Nasi przodkowie bazowali przede wszystkim na drewnie, podstawowym budulcu bogatych dworów i biednych wiejskich chat. Czy współcześnie możliwe jest, by powstał dom z kamienia? Oczywiście, że tak. Nie jest to jednak inwestycja standardowa, wymaga znalezienia odpowiedniej ekipy, dobrego projektu i zgromadzenia znacznych środków finansowych.
Dom z kamienia – zalety i wady
Zacznijmy od zalet. Dom z kamienia jest solidny i może przetrwać wieki. Kamień jest materiałem naturalnym, więc w kamiennym domu żyje się bezpiecznie i ekologicznie. Mury są dobrze wentylowane, chronione przed wilgocią, w związku z tym mniej narażone na obecność pleśni i grzybów. Tego typu domy mają dużą pojemność cieplną. Oznacza to, że nagromadzone ciepło dłużej się w nim utrzymuje, a więc zimą dom będzie chroniony przed niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi. Jednocześnie w upalne lato kamienne ściany zaoferują nam komfortowy chłód. Oczywiście dom z kamienia ma też wady. Przede wszystkim dotyczą one samej budowy. Trudno sobie wyobrazić w naszych warunkach dom całkowicie zbudowany z kamienia. Jeśli inwestorzy decydują się na jego użycie, to raczej w połączeniu z innymi materiałami, np. drewnem. Wadą kamiennego domu jest przede wszystkim skomplikowana budowa. Już sam projekt takiego domu na pewno nie należy do standardowych. Chociaż nie jest trudno kupić materiał budowlany, to nie znajdziemy go w każdym markecie budowlanym. Do samej budowy niezbędna jest ekipa, która zna technologię powstawania domu kamiennego, a takich ekip nie ma w Polsce wiele. To wszystko podwyższa w znacznym stopniu cenę powstania kamiennego domu. O ile dom z kamienia długo utrzymuje ciepło, to jednak znacznie więcej czasu zajmuje jego nagrzanie.
Jaki kamień do budowy?
Jeśli inwestor decyduje się na budowę domu z kamienia, to lepiej jest wybrać materiał, który jest dostępny na terenie naszego kraju. Owszem, można kupić kamień z dalekiej Toskanii lub Bretanii, ale koszty takiego rozwiania są naprawdę duże. Jeśli dom z kamienia w Polsce, to lepiej zdecydować się na następujące materiały:
- Kamień polny – jest materiałem powszechnie występującym w Polsce. Co prawda rzadko można spotkać domy wykonane tylko z kamienia polnego, ale często spotyka się zbudowane z niego budynki gospodarcze, podmurówki czy ogrodzenia.
- Kamień wapienny – jest wydobywany w Polsce i uchodzi za jedno z naszych dóbr narodowych. Szlachetny w swojej prostocie, bardzo odporny na uszkodzenia mechaniczne, łatwy w czyszczeniu, jest jednocześnie dość nasiąkliwy. Konieczne jest więc jego odpowiednie zabezpieczenie, jeśli ma stanowić materiał budowlany. Idealnie wpisuje się w naturalne otoczenie. Często jest stosowany jako okładzina elewacji.
- Kamień łupany – powstaje z takich skał jak granit, piaskowiec, wapień. Ręcznie rozdrabniany, znakomicie sprawdza się przy budowie murków, ścieżek ogrodowych, a także wykorzystywany jest jako kamień elewacyjny.
O czym trzeba wiedzieć
Decydując się na dom z kamienia trzeba zacząć od dobrego projektu. Gotowych, próżno szukać, więc koniczny jest projekt indywidualny. Kolejny etap, to znalezienie dobrej ekipy. W naszym kraju buduje się niewiele tego typu domów, więc na znalezienie profesjonalistów trzeba poświecić wiele starań. W wypadku tego typu domu bardzo ważne są fundamenty. Dom z kamienia jest dość ciężki, więc musi się opierać na solidnych fundamentach. Kamienny dom nigdy nie jest ocieplany z zewnątrz, co pozwala zachować specyficzne naturalne piękno materiału.
Dom z kamienia – czy warto?
W polskiej tradycji budownictwa kamień był i jest często wykorzystywany. Jednak nie oznacza to, że kamienne domy są powszechne. To raczej tradycja krajów śródziemnomorskich. Jeśli jednak zamarzymy o takim domu, może warto się na spełnienie takiego marzenia zdecydować? W końcu każdy chce żyć w otoczeniu, które odpowiada jego charakterowi i potrzebom.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Hans, Pixabay