Shou Sugi Ban. Elewacja zewnętrzna, deski podłogowe, elementy wyposażenia wnętrz – to tylko niektóre zastosowania desek opalanych ogniem. Shou Sugi Ban, bo tak nazywa się tradycyjna japońska metoda zabezpieczenia drewna za pomocą ognia, ma już siedemsetletnią tradycję i cieszy się coraz większym zainteresowaniem na Zachodzie.
Technika opalania desek ogniem – Shou Sugi Ban
W przypadku tej techniki nie chodzi jedynie o walory estetyczne, chociaż elewacja z ciemnych, praktycznie czarnych desek jest oryginalna i ciekawa, ale o walory praktyczne. Technika Shou Sugi Ban „deska z cedru opalana ogniem”, inaczej zwana Yakisugi „opalany cyprys”, pozwala na przygotowanie deski wodoodpornej, chronionej przed działaniem owadów i szkodników drewna, a nawet ognioodpornej. Podczas opalania zewnętrznej powierzchni deski likwidowane są również związki organiczne powodujące gnicie drewna. W dawnej Japonii drewno było opalane nad specjalnymi paleniskami lub pochodziło z materiałów rozbiórkowych po pożarach. Najczęściej wykorzystywano drewno cedrowe i cyprysowe. Obecnie drewno opala się za pomocą lampy lutowniczej, płucze w wodzie, a następnie węglowy osad jest usuwany za pomocą specjalnej szczotki. Ostateczny efekt zależy od rodzaju drewna, czasu opalania i długości szczotkowania. Na koniec deska jest olejowana, by uzyskać zadowalający efekt dekoracyjny. W ostatnim etapie można nakładać też wodną żywicę epoksydową.
Zalety desek opalanych ogniem
Deski Shou Sugi Ban – opalane ogniem były bardzo popularne w Japonii, bo w Kraju Kwitnącej Wiśni potrafiono wiele wieków temu wykorzystać trawione pożarami materiały drewniane do ponownej budowy. Inwestorzy w pierwszym momencie zwracają uwagę na estetykę drewna, którego piękno linii i faktur wydobywa odpowiednie wypalanie. Elewacja wyłożona deskami wypalanymi ogniem jest oryginalna i klasycznie piękna. Ale to oczywiście nie jedyna zaleta tej metody zabezpieczania drewna. Kolejna to wytrzymałość i długowieczność, szacowane nawet na osiemdziesiąt lat. Drewno poddane obróbce jest łatwe w utrzymaniu i pielęgnacji. Nie wymaga malowania i częstej konserwacji, co znacząco obniża koszty utrzymania budynku, a jednocześnie jest ekologiczne, bo nie potrzebuje stosowania chemicznych środków ochronnych. Wypalone drewno jest też bardziej odporne na wodę i… ogień, bo wypalona wcześniej powierzchnia jest trudna do ponownego zapalenia.
Jakie drewno do opalania?
Do opalania wykorzystuje się jedynie drewno najwyższej jakości, spełniające wymagania 30 klasy wytrzymałości. Najpopularniejsze są:
Accoya – jest to drewno pozyskiwane z trzydziestoletnich drzew sosny Monterey. Szczególną wytrzymałość zawdzięcza procesowi acetylacji (bez substancji toksycznych) czyniącej go bardziej odpornym na czynniki zewnętrzne. Wytrzymałość, piękna kolorystyka to atuty drewna, dodatkowo wydobywane w czasie opalania. Idealnie nadaje się na elewację i jako deski tarasowe.
Daglezja – to jedno z najwyższych drzew na świecie. Pozyskiwane drewno jest twarde, wytrzymałe, odporne na uszkodzenia mechaniczne, o unikalnym usłojeniu, idealnie wydobywanym w procesie opalania. Doskonale sprawdza się w aranżacji wnętrz, ale jest też wykorzystywana przy ogrodzeniach lub jako deski tarasowe.
Modrzew syberyjski – jedno z najpopularniejszych drzew wykorzystywanych w technice opalania Shou Sugi Ban, chociaż dość drogie i trudno dostępne. Jest dość podobne do modrzewia europejskiego, ale bardziej wytrzymałe i odporne na biodegradację. Jest cenione przez inwestorów za piękne i niepowtarzalne usłojenie.
Świerk skandynawski – jest bardzo popularny jako materiał do opalania, gdyż ogień pozwala wydobyć piękne i głębokie odcienie materiału. Sprawdza się doskonale jako elewacja domu, ale znajduje zastosowanie również w aranżacji wnętrz.
Gdzie można wykorzystywać drewno opalane?
Drewno opalane podczas procesu przygotowawczego uzyskuje szeroką barwę kolorystyczną, od głębokiej czerni poprzez paletę brązów i różne odcienie szarości. Shou Sugi Ban doskonale więc się sprawdzi jako materiał na elewację budynku, również ze względu na zalety techniczne. Pięknie wygląda jako materiał na ogrodzenia, tworząc estetyczne i niepowtarzalne rozwiązania. Jest wykorzystywany na deski tarasowe, ze względu na doskonałą jakość. Drewno opalane zawędrowało również do wnętrz w postaci boazerii, lameli, belek sufitowych, schodów, elementów mebli. Te niebanalne rozwiązania zyskują dużą popularność w różnych rozwiązaniach architektonicznych i aranżacyjnych.
Drewno opalane ogniem przywędrowało do nas z Japonii, ale okazuje się, że całkiem dobrze się adaptuje, poszerzając wachlarz materiałów budowlanych o świetnych parametrach technicznych i możliwościach dekoracyjnych.