7 października 2022 roku sejm uchwalił Ustawę o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy Prawo budowlane. Nowe przepisy przewidują zwiększenie wymogów dotyczących kontroli i oceny efektywności urządzeń grzewczych i klimatyzacji. Dodatkowo, następują zmiany w systemie świadectw charakterystyki energetycznej budynków. Oznacza to, że od 28 kwietnia 2023 roku do mieszkań i domów Polaków zapukają kontrolerzy, których zadaniem będzie sprawdzenie bezpieczeństwa systemów ogrzewania, a także ich wydajności. Kontroli będzie podlegało również dostosowanie systemów ogrzewania do obowiązujących przepisów. Uchwalona ustawa jest dostosowana do wymogów prawa Unii Europejskiej. Czy zmiana przepisów dotyczy wszystkich lokali? Kto będzie dokonywał kontroli i jak będzie ona przebiegała? Warto poznać nowe zasady.
Dla kogo paszport energetyczny?
W związku z nowym prawem, wszyscy właściciele mieszkań i domów, ewentualnie zarządcy budynku, są zobowiązani do systematycznej kontroli systemu ogrzewania. Każda osoba posiadająca mieszkanie lub dom musi posiadać również świadectwo energetyczne, określane potocznie „paszportem” energetycznym. Co prawda takie świadectwa obowiązują w Polsce od kilku lat, ale dotychczas do ich posiadania zobowiązani byli właściciele domów, które powstało po 2009 roku. Obecnie zachodzi w tym zakresie zmiana, bo obowiązek ten został rozszerzony dla właścicieli mieszkań i domów jednorodzinnych starszych, ale tych, przeznaczonych na wynajem lub sprzedaż. Osoby, które nie zamierzają swojej nieruchomości wynajmować lub sprzedawać – nie muszą takiego świadectwa posiadać. Ale świadectwo energetyczne nie jest jedyną nowością, z jaką właściciele mieszkań będą mieli do czynienia.
Kontrola systemu ogrzewania w mieszkaniu i domu
Właściciele lub zarządcy budynku muszą utrzymywać system ogrzewania w należytej sprawności i porządku. O tym, czy system jest sprawny i efektywny, zadecydują kontrolerzy. Będą oni sprawdzać też systemy wentylacji i klimatyzacji. W przypadku klimatyzacji chodzi również o sprawdzenie efektywności energetycznej systemu, jeśli nominalna moc chłodnicza jest większa niż 12 kW. Natomiast w przypadku połączonych systemów klimatyzacji i wentylacji, jeżeli nominalna moc chłodnicza jest większa niż 70 kW. Kontrole dotyczące klimatyzacji i wentylacji będą przeprowadzane raz na pięć lat.
Terminy okresowych kontroli
Przepisy ustawy określają nie tylko zakres kontroli, ale i ich terminy. Częstotliwość kontroli zależy od rodzaju i mocy kotła. I tak:
- Kotły o nominalnej mocy cieplnej od 20 kW do 100 kW – kontrola raz na pięć lat;
- Kotły opalane gazem o nominalnej mocy cieplnej powyżej 100 kW – raz na 4 lata;
- Kotły opalane paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej większej niż 100 kW – raz na dwa lata;
- Wszystkie źródła ciepła niewymienione powyżej, dostępne części systemu ogrzewania lub połączonego systemu ogrzewania i wentylacji o całkowitej nominalnej mocy cieplnej większej niż 70 kW – raz na trzy lata.
Jak będzie wyglądać kontrola ogrzewania?
Kontrolerzy będą oceniali stan techniczny ogrzewania i sprawdzali efektywność energetyczną oraz jej dostosowanie do potrzeb użytkowych. Kontroler musi być wpuszczony do obiektu. Po przeprowadzeniu kontroli powinien sporządzić protokół w formie papierowej lub elektronicznej. W protokole muszą znaleźć się dane budynku, dane dotyczące identyfikacji systemu ogrzewania i oczywiście ocena sprawności systemu. Jeśli efektywność jest niezadawalająca, kontroler zaleca zakres i rodzaj prac budowlano-instalacyjnych, które poprawią efektywność energetyczną. Każdy dokument musi być opatrzony podpisem kontrolera. W przypadku wersji elektronicznej, protokół będzie opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub osobistym kontrolera. Na koniec osoba kontrolująca jest zobowiązana do wydania oświadczenia, że protokół został wygenerowany z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków.
Kto jest uprawniony do przeprowadzenia kontroli?
Ustawa precyzuje również, kto będzie mógł kontrole przeprowadzać. Uprawnione są jedynie osoby, które posiadają uprawnienia budowlane ewentualnie kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło oraz innych urządzeń energetycznych. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w rozporządzeniach Ministra Infrastruktury i Rozwoju (DzU 2014 poz. 1278) oraz Ministra Gospodarki i Pracy (Dz. U. 2005 nr 141 poz. 1189).
Czy kontrola jest obowiązkowa?
Kontrole systemów ogrzewania są obowiązkowe. Można jednak uniknąć kontroli ponownej. Nie trzeba jej będzie przeprowadzać po raz drugi, jeśli w okresie pokontrolnym nie ulegnie zmianie żaden system ogrzewania, klimatyzacji czy wentylacji.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Elsemargriet, pixabay