Fornir to naturalna okleina uzyskana z drewna, przyklejana na powierzchnię pyty meblowej. Porównywana jest do plastra drewna, uzyskiwanego z większych powierzchni. Meble z wykorzystaniem forniru są zdecydowanie tańsze niż te w 100% drewniane i częściej produkowane.
Drewniana okleina dawniej
Drewno zawsze było cennym materiałem, zwłaszcza drewno szlachetne i rzadkie. Wiedzieli o tym już starożytni Egipcjanie, którzy prawdopodobnie jako pierwsi zaczęli fornir wytwarzać i używać. W grobowcu faraona Semerkheta znaleziono prawdopodobnie pierwszy fornirowany mebel. Egipscy rzemieślnicy, dzięki umiejętności fornirowania, potrafili maksymalnie wykorzystać rzadkie drewno – najbardziej poszukiwany w Egipcie był heban. Pojedyncza kłoda hebanu służyła najczęściej do wykonania jednego mebla. Natomiast fornirowanie umożliwiało wytworzenie kilku takich mebli. Fornirowanie zresztą uważano za sztukę, a tak wykonane meble były cennym podarkiem. W XVII i XVIII wieku fornir był niezwykle popularny i używany do tworzenia misternych mebli salonowych. Mistrzami w tym fachu byli: Thomas Chippendale i Thomas Sheraton, korzystający z forniru pochodzącego z takich drzew jak: palisander, tulipanowiec, żółtodrzew. Ich meble osiągają obecnie na aukcjach astronomiczne kwoty.
Fornir w nowej postaci – zalety
Współczesny fornir przyjmuje postać sklejki. Cienkie drewniane płaty mają grubość od 0,01 do 8 mm. Podstawową zaletą forniru jest to, że ma wszystkie cechy i zalety drewna, z którego został wykonany, a nie jest tak drogi. Trwałość zależy od gatunku drewna, z jakiego został zrobiony, podobnie jak barwa i usłojenie. Posiada zalety, które chętnie są wykorzystywane w przemyśle meblarskim: znakomitą wytrzymałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Chociaż parametrami przewyższa tradycyjne drewno, nie powinno się go narażać na długotrwały kontakt z wodą. Trzeba też uważać, by na fornirowanej powierzchni nie stawiać gorących naczyń. Niestety, może pozostać ślad, trudny do usunięcia. Fornir jest łatwy w trzymaniu i czyszczeniu. Wystarczy bawełniana ściereczka z niewielką ilością wody, by fornirowana powierzchnia ponownie lśniła. Jest to tańsza opcja dla drewna litego.
Fornir drewniany – rodzaje
Współczesne meblarstwo wykorzystuje popularne gatunki drzew: brzoza, olcha, sosna, świerk. Są dostępne i stosunkowo tanie. W celu ich uszlachetnienia, przy wytwarzaniu mebli, wykorzystuje się właśnie okleinę – fornir. Współczesne okleiny nie są już tak wyszukane jak dawniejsze i zazwyczaj cięte są maszynowo. Wyróżniamy trzy rodzaje forniru drewnianego:
- Naturalny – powstaje z płatów drewna, które są łączone ze sobą w kolejności cięcia. Najczęściej do fornirowania wykorzystywane są najbardziej popularne gatunki drzew.
- Modyfikowany – wycięte skrawki drewna klejone są blokowo, a następnie rozcinane – mają przypominać oryginalny rysunek drewna; tego typu fornir jest dodatkowo barwiony.
- Czeczotowy – jest cięty z drewna zmienionego chorobowo na skutek działania grzybów i bakterii. Drzewo, dowolnego gatunku, jest miejscowo zniekształcone i może mieć uszkodzone korzenie, a to powoduje, że zyskuje oryginalny rysunek słoi, praktycznie niemożliwy do odtworzenia. Tzw. czeczot jest trudno dostępny i dlatego dość drogi.
Zastosowanie
Jest powszechnie stosowany jako zamiennik drogiego drewna litego. Używany przede wszystkim do produkcji mebli, paneli ściennych, sufitowych i podłogowych, parapetów oraz skrzydeł drzwiowych. Co ciekawe, jest często elementem wykończeniowym ram ozdobnych, wnętrz pojazdów a nawet… sprzętu muzycznego.
Fornir – różne wersje kolorystyczne
Okazuje się, że fornir ma nie tylko właściwości drewna, z którego jest wytwarzany, ale przejmuje też ich charakterystyczną barwę. Ze względu na barwę forniry można podzielić na:
- Jasne (brzoza, jesion, olcha), z których wytwarza się meble i podłogi. Tworzą pogodny klimat i dlatego sprawdzają się w stylu skandynawskim i boho.
- Brązowe (dąb, orzech) idealnie współgrają z wnętrzami klasycznymi, eleganckimi.
- Czarne (dąb czarny, heban, wenge) są wykorzystywane do tworzenia mebli bardzo eleganckich, wysokogatunkowych. Czerń jest synonimem luksusu i szlachetności.
- Czerwone (buk, mahoń, wiśnia) nadają wnętrzom ciepła. Buk to doskonały i trwały materiał do produkcji podłóg. Natomiast z mahoniu i drewna wiśniowego wytwarza się piękne i eleganckie meble.
Warto dodać, że dodatkowego uroku i oryginalności fornirowi dodają: rysunki słojów, przebarwienia, sęki, błyszcz i pęcherze żywiczne. Te i wymienione wcześniej cechy forniru powodują, że jest to materiał ceniony i chętnie wykorzystywany, o doskonałych parametrach.