Na rynku mamy coraz więcej wyspecjalizowanych narzędzi, które ułatwiają pracę nie tylko w przydomowym warsztacie, ale odgrywają ważną rolę w różnych dziedzinach przemysłu.
Do takich narzędzi należy frezarka. Służy do obróbki skrawaniem różnego typu powierzchni płaskich, kształtowania gwintów, kół zębatych, rowków. Skrawanie jest procesem polegającym na precyzyjnym i kontrolowanym usuwaniu nadmiaru materiału z obrabianej powierzchni. Sprawdza się w pracach z drewnem, metalem, tworzywami sztucznymi i betonem. Chociaż frezarka wykonuje podobne prace co szlifierka, jest uważana za bardziej precyzyjną.
Jak działają frezarki?
Najprostsza odpowiedź na to pytanie brzmi, że frezarka działa poprzez skrawanie materiału. I byłaby to prawda, ale powierzchowna. Frezarki są urządzeniami wielofunkcyjnymi. Chociaż możemy wyróżnić wiele rodzajów frezarek, generalnie są one zbudowane podobnie i działają na zbliżonych zasadach. Skrawając metal lub drewno wykonują rowkowanie, żłobienie lub profile. Nóż frezerski wprowadzony jest w ruch obrotowy, natomiast obrabiany materiał w ruch posuwowy. Wybrany materiał jest skrawany za pomocą tzw. frezu. To właśnie ruch frezu usuwa z materiału zbędne warstwy.
Podział frezarek
Dokonując podziału frezarek ze względu na zastosowanie, wyróżniamy dwa typy:
- krawędziowe – dostosowane przede wszystkim do frezowania krawędzi;
- nutowe – wyspecjalizowane w wykonywaniu rowków i wypustów w obrabianym materiale.
Frezarki można również podzielić ze względu na położenie wrzeciona. I tu wyróżnimy frezarki:
- górnowrzecionowe – dość bezpieczne i przeznaczone przede wszystkim dla amatorów, bo wrzeciono jest umiejscowione powyżej linii stołu;
- równowrzecionowe – wrzeciono w maszynie jest umieszczone równo ze stołem;
- dolnowrzecionowe – są urządzeniami przeznaczonymi dla profesjonalistów, bo w tym wypadku wrzeciono jest umieszczone poniżej linii stołu; tego typu sprzęt spotyka się np. w zakładach specjalizujących się w obróbce drewna.
Jaką frezarkę wybrać?
W przypadku wyboru jakiegokolwiek urządzenia trzeba przede wszystkim zadać sobie pytanie, do czego będzie używane. Tak samo jest w przypadku frezarek. Inną kupimy do wyspecjalizowanego zakładu przemysłowego, inną do warsztatu stolarskiego, a jeszcze inną do własnego użytku, w warsztacie majsterkowicza. Jeśli już określimy czy potrzebna nam frezarka do metalu, czy do drewna, kolejna rzecz, która nas powinna zainteresować to jej moc.
Należy ją dobrać do rodzaju obrabianego materiału i średnicy montowanych frezów. Istotną sprawą jest prędkość frezarki. Im będzie wyższa, tym powierzchnia będzie gładsza. No i koniecznie trzeba sprawdzić, jaki maksymalnie duży frez można zainstalować w danym urządzeniu. To ma wpływ nie tylko na możliwość obrabiania różnych materiałów i precyzję wykonywanych obróbek, ale i na moc frezarki.
Frezarka jest dość drogim urządzeniem, a na cenę wpływa też ilość dodatków poprawiających komfort pracy. Są to np.: dioda podświetlająca obrabiany materiał, system odprowadzania wiórów, ogranicznik rewolwerowy pomagający przy frezowaniu głębszych rowków lub prowadnica równoległa, stabilizująca działanie urządzenia.
Obsługa frezarki – o tym trzeba pamiętać
Frezarka jest dość trudna w obsłudze. Nie wystarczą teoretyczne podstawy, by sprawnie obsługiwać to urządzenie. Trzeba zacząć ćwiczenia od urządzeń o mniejszym gabarycie. Zanim przystąpi się do pracy, należy mieć przygotowane miejsce na składowanie odpadów powstających podczas skrawania. Nie mogą one leżeć na stole. Materiał, poddany obróbce, powinien być przyciśnięty do blatu, aby nie przesuwał się podczas pracy. Ważne, by sprawdzić zamocowanie końcówki skrawającej. Zbyt płytkie zamocowanie może spowodować jej wypadnięcie i uszkodzenie materiału, a nawet frezu.
Przy obsłudze urządzenia trzeba zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa. Absolutnie zakazane jest usuwanie osłon i zabezpieczeń. Ruchu wrzeciona nie można tamować lub przyspieszać ręką lub przedmiotami. Powstałe podczas skrawanie wióry nie powinny być usuwane gołą dłonią. Należy do tego użyć specjalnych zmiotek, pędzli lub urządzeń pneumatycznych. Frezarka jest urządzeniem, którego mogą używać tylko osoby specjalnie przeszkolone.
Tekst: Bogumiła Pierzchanowska
Fot. Andrea Piacquadio, unplash