Przedmioty owiane sentymentem mają w sobie coś magicznego, często związanego z naszymi wspomnienia i silnymi emocjami. O sentymentach bardzo często rozmawia się w kontekście pamiątek, zdjęć i książek, które kojarzą nam się z bliskimi osobami lub przełomowymi momentami. W końcu, każdy ma lekturę z dzieciństwa, którą pamięta szczególnie dokładnie. Każdy z nas posiada książkę, do której chętnie by wrócił po latach lub pozycję, która przeczytał wiele razy.
Z biegiem lat kartki książek blakną, okładka zaczyna się wyginać, a niektóre strony bezwiednie wypadają. Aby ratować te sentymenty i wspomnienia sięgamy po pomoc specjalistów, których zadaniem jest odświeżyć naszą ulubioną powieść.
Historia introligatorstwa w pigułce
Co prawda dotarcie do początków branży introligatorskiej jest bardzo trudne, ale archeolodzy niestrudzenie, od lat, próbują poznać jej tło historyczne. Obecnie przyjmuje się, że to schyłek XIX i XX[1] wieku przyniósł prawdziwą rewolucję, wprowadzając na rynek znamiona współczesnego introligatorstwa. Nieznajomość dokładnych dat to wynik dziejowych zawirowań, przemian ustrojowym i wojen, które bezpowrotnie zniszczały większość zakładów i organizacji około-introligatorskich. Wiele dokumentów zostało spalonych, a próby uzyskania archiwalnych źródeł okazały się być żmudne i mało efektywne.
Po latach pracy historyków i archeologów możemy uznać, że introligatorstwo jest rodzajem rzemiosła, którego celem jest wytwarzanie opraw dla broszur i książek. W ramach tej profesji bardzo często dokonuje się naprawy i renowacji zniszczonych ksiąg, nadając im tym samym „nowe życie”.
Naprawianie książek
Odłamem introligatorstwa jest tzw. usługa naprawcza, której podejmują się precyzyjni, doświadczeni renowatorzy. Co roku słyszy się o niezwykłych działaniach ekspertów, którzy w swoim laboratorium odzyskują kilkusetletnie materiały. To właśnie oni dokonują cudów ze zniszczonymi starodrukami, rozkładają je na czynniki pierwsze, a następnie sklejają w całość i tworzą na nowo docelową książkę.
Doświadczeni specjaliści, wyłącznie poprzez kontakt i sukcesywną pracę z książką, potrafią ocenić m.in. dotychczasowe środowisko, w którym była przetrzymywana. Prace archiwum wspierają działania archeologów i historyków, dostarczając cennych informacji wobec danych dzieł lub epok.
O ile poważne, trwałe uszkodzenia wymagają pracy specjalistów, o tyle niewielkie zabrudzenia lub zagniecenia możemy naprawić w domowym zaciszu. Poniżej przedstawiamy uproszczony schemat możliwości, które pozwolą zadbać o twoją ulubioną powieść.
Jak naprawić książkę?
Oczywiście najskuteczniejsze są działania prewencyjne, dlatego zawsze chroń swoje książki przed zalaniem lub wysoką temperaturą. Zadbaj także o dodatkową ochronę okładki lub dodatkowe etui – pomoże ci w tym np. błona klejowa (https://mierzejewski.pl/pl/blona-klejowa.html), która służy m.in. do powlekania materiałów klejem.
Gdy dojdzie już do niewielkiego uszkodzenia, możesz naprawić książkę na cztery, różne sposoby.
Opcja 1: Obłóż książkę w papier. Jest to zdecydowanie najprostsza, najtańsza i niestety najmniej estetyczna opcja. Delikatny i cienki papier nie zapewni wystarczającej trwałości, dlatego potraktuj tą możliwość wyłącznie jako tymczasową ochronę.
Opcja 2: Opraw książkę w nową okładkę. Do tego niezbędne będą m.in. taśmy dwustronne, które stosuje się w przypadku różnego rodzaju materiałów dwustronnie przylepnych oraz jednostronnie samoprzylepnych (taśmy dwustronne klejące znajdziesz w Mierzejewski.pl). Jeśli nie jesteś pewien jak zrobić to samodzielnie – pomogą ci w tym wspomniane już usługi introligatorskie.
Opcja 3: Opraw ją na nowo. Pomogą Ci w tym specjalistyczne produkty, takie jak np. taśmy klejowe obustronne oraz dobrane, dedykowane etui. Estetyczne etui, które możesz nałożyć na starą książkę, otrzymasz już za 30-40 zł.
Opcja 4: Udaj się do ekspertów, którzy zajmują się kompleksową renowacją książek. Odświeżając nie tylko okładkę, ale także zniszczone strony, uzyskasz staranny efekt, który z pewnością posłuży Ci przez kolejne lata.
W przypadku książki zalanej (np. wodą) użyj najpierw chłonnego materiału (np. ręczników papierowych), a następnie dokładnie osusz wszystkie kartki. Dopiero gdy materiał wyschnie podejmij się naprawy książki według możliwości, wskazanych powyżej.
Bibliografia:
[1] POKORZYŃSKA, ELŻBIETA. Introligatorstwo polskie na drodze do uprzemysłowienia w XIX i 1. połowie XX wieku. Acta Poligraphica, 2013, 1.
Leave a Reply