Brukowanie dróg, ulic i placów kostką kamienną stanowi jedną z najstarszych metod wykonywania utwardzonych nawierzchni. Na przestrzeni lat kostka brukowa ulegała znaczącym zmianom. Większe niż dawniej obciążenia ruchem drogowym, nowoczesne metody czyszczenia ulic i zwiększone wymagania inwestorów wymuszają na producentach i wykonawcach ciągłe poszukiwanie nowych rozwiązań w tej dziedzinie. Porównujemy tradycyjną, elastyczną metodę układania bruku do tych, które są stosowane obecnie.
W zależności od drogi czy placu oraz intensywności użytkowania (obciążenia użytkowe, czyszczenie mechaniczne) rozróżnić można dwie główne metody budowy nawierzchni: elastyczną (tradycyjną) i sztywną (związaną).
Metoda elastyczna
Przy tradycyjnej, elastycznej, metodzie układania nawierzchni brukowej, podłożem jest warstwa tłucznia, a spoiny pomiędzy brukiem wypełnia się piaskiem. Rozwój motoryzacji oraz wprowadzenie mechanicznego sposobu czyszczenia nawierzchni obnażyły wszystkie wady i niedoskonałości tego typu rozwiązania. Mechaniczne czyszczenie szczotką i wodą pod ciśnieniem doprowadzają do powstawania dużych ubytków spoin, a w konsekwencji do obluzowania, przemieszczania się, a nawet wypadania pojedynczych kostek. W konsekwencji wysokich obciążeń dochodzi z kolei do powstania niebezpiecznych przypadków wypiętrzeń i nierówności. Tradycyjna metoda układania, najczęściej na skutek zbyt słabej podbudowy oraz nietrwałości spoin, może prowadzić do powstawania zagrożeń dla użytkowników tak wykonanych dróg. Mchy i trawy wyrastające na powierzchni fugi dodatkowo obniżają estetykę okładziny. Konsekwencją stosowania metody elastycznej, szczególnie w obszarach drogowych, są zatem częste i kosztowne remonty.
Metoda sztywna
Stosując nowoczesną, tzw. sztywną metodę układania bruku do fug, podsypki i warstwy nośnej dodaje się materiały zawierające substancje wiążące. Przy podbudowie wykonanej z betonu, bruk układa się na zaprawie cementowej i fuguje materiałami wodoszczelnymi. W zależności od wymagań, metoda ta pozwala precyzyjnie dobrać produkty do określonych, przewidywanych obciążeń.
Trwałe związanie nawierzchni brukowej z podłożem zapobiega wypiętrzeniom i przesunięciom okładziny. Jest też odporne na wysokie obciążenia użytkowe.
Metoda półsztywna
Rozwiązaniem pośrednim może być metoda „półsztywna”, będąca połączeniem niezwiązanej podbudowy ze sztywnym fugowaniem. Metoda ta, ze względu na ryzyko sprężynującej podbudowy w stosunku do związanych fug pod wpływem obciążeń, jest przeznaczona tylko do dróg i placów o niewielkim obciążeniu ruchem. Współczesne wymagania wobec podbudowy i materiałów do spoinowania bruku są wysokie. Aby móc cieszyć się efektownym wyglądem nawierzchni z kostki brukowej, ważne jest zastosowanie odpowiednich materiałów do jej układania i fugowania. Muszą być one nie tylko estetyczne, ale i odporne na obciążenia mechaniczne, a na mostach i w kanałach odwadniających nieprzepuszczalne dla wody.
fot. Sopro