Jeśli myślisz o budowie własnego domu, prawdopodobnie pomyślałeś o jego zielonych konotacjach. Na przykład jeśli wygrałeś spore pieniądze w Ice Casino, to możesz jak najbardziej rozważać budowę domu nie tylko luksusowego, ale także i ekologicznego. Ambicja posiadania „ekodomu” staje się coraz bardziej popularna, ale czym właściwie jest taki dom? Budowa domu ekologicznego nigdy nie była łatwiejsza — to, co kiedyś było niszą w sektorze budownictwa mieszkaniowego, teraz stało się podstawą dla wielu nowych budynków, zwłaszcza dla osób budujących własny dom.
Ze wszystkich użytych terminów „eko” jest najbardziej ogólnym. Nie odnosi się do konkretnego stylu budowy lub zawężonego zainteresowania innego niż projekt, który łagodzi jego wpływ na środowisko. Jednak wiele terminów stało się wymiennych w miarę rozwoju branży zielonych domów, od „zrównoważonego” do „odnawialnego”, „efektywnego energetycznie” lub „niskoemisyjnego”.
Ekologiczny dom może odnosić się do procesu budowlanego, który ma niską emisje lub do samodzielnej konstrukcji, która zużywa minimalną ilość energii do działania, gdy zostanie ostatecznie zamieszkana. Może odnosić się do materiałów, które są zrównoważone lub których negatywny wpływ na otaczające środowisko jest złagodzony.
Oczywiście najlepsze ekodomy oferują to wszystko, a nawet więcej, każdy ruch w kierunku stworzenia ekobudynku jest dobrym posunięciem. Nie ma dobrego i złego podejścia, tylko dobre lub lepsze. Twój budżet może dyktować, że wystarczy zamontować panel słoneczny na dachu, ale to może sprawić, że dom będzie bardziej ekologiczny niż ten obok.
Jeśli jesteś właśnie w początkowej fazie projektu, najlepszą rzeczą, jaką możesz teraz zrobić, jest zrozumienie całego żargonu, który będzie rzucany na Ciebie w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Pomoże Ci podjąć właściwe decyzje i zadać najwłaściwsze pytania podczas procesu projektowania. Jesteśmy tutaj, aby pomóc!
Czym jest ekodom?
Ekologiczny dom to określenie chwytliwe i można powiedzieć, że w rzeczywistości bardziej przypomina spektrum, w którym na najniższym poziomie po prostu wykracza poza normę „przyjazny dla środowiska” lub „zielony”.
Projekt ekodomu to nie tylko zużycie lub wytwarzanie energii może również obejmować związek z naturalnym otoczeniem, zdrowie i dobre samopoczucie mieszkańców lub wpływ na lokalną okolicę.
Zanim zaczniesz budować swój ekologiczny dom, zastanów się, co jest dla Ciebie ważne i dlaczego masz ambicję być świadomym ekologii. Pomoże Ci to wybrać z szerokiej gamy opcji dostępnych pod parasolem ekoprojektowania. Możesz zdecydować się na podążanie wydeptaną, ustandaryzowaną trasą, np. standardem Passivehaus (patrz poniżej) lub możesz wybrać inne techniki. Zatem najważniejszym pytaniem, jakie należy sobie zadać, jest…
Dlaczego chcesz zbudować ekodom?
Wpływ na środowisko jest naprawdę podstawą ekoprojektowania i większość budowniczych ekologicznych domów podziela tę ambicję. Istnieją różne strategie zmniejszania śladu węglowego w domu, które można luźno podzielić na trzy obozy:
- Fabric First;
- Odnawialne źródła energii i dodatki;
- Energia ucieleśniona i cykl życia budynku.
Metoda Fabric First polega na podejmowaniu wczesnych, rozsądnych decyzji projektowych, tak aby dom był z natury skuteczny w utrzymywaniu ciepła (lub chłodu) i zmniejszeniu zależności od gazu i elektryczności. Jeśli budujesz dom od zera, masz luksus tego podejścia, które może być bardzo efektywne zarówno pod względem ekologicznym, jak i kosztowym w porównaniu z odnawialnymi źródłami energii i dodatkami wymienionymi poniżej.
Niektóre popularne techniki to:
- Okna z podwójnymi lub potrójnymi szybami.
- Dobry poziom szczelności.
- Staranne rozważenie orientacji budynku i ilości przeszkleń w stosunku do słońca, aby zapewnić optymalną temperaturę i poziom światła.
- Masa termiczna materiałów budowlanych do pochłaniania i magazynowania ciepła oraz powolnego jego uwalniania.
Odnawialne źródła energii i dodatki
Strategie te nie są nieodłącznie związane z konstrukcją i projektem budynku, ale zmniejszają zależność od zewnętrznych źródeł energii i wody:
- Ogrzewanie z odnawialnych źródeł np. solar, biomasa lub pompy ciepła.
- Energia elektryczna z PV (panele fotowoltaiczne) lub turbin wiatrowych.
- Zbieranie wody deszczowej.
- Zbieranie szarej wody (ścieków).
- Kompostująca toaleta.
- Oświetlenie ledowe.
Energia ucieleśniona i cykl życia budynku
Energia ucieleśniona to cała energia zużyta przy tworzeniu domu. Obejmuje to energię zużytą w procesach budowlanych, prawo do energii zużytej na produkcję i dostawę materiałów. Podejście cyklu życia idzie jeszcze dalej, biorąc pod uwagę również eksploatację i utylizację rzeczy. Materiały powinny idealnie być:
- Naturalne;
- Pozyskiwane lokalnie;
- Z recyklingu;
- Wielokrotnego użytku.
Ewentualnie możesz zdecydować się na włączenie materiałów, które mają wysoką energię ucieleśnioną, ale w rzeczywistości mogą w pewnym stopniu poprawić ekologiczne właściwości swojego domu. Na przykład beton jest materiałem wytworzonym przez człowieka o wysokiej energii ucieleśnionej, ale ma dobre właściwości cieplno-masowe, dzięki czemu świetnie pochłania i przechowuje ciepło; zmniejszenie zależności od systemów grzewczych.
Jeśli to jest twoja główna motywacja, zastosowanie wielu z powyższych strategii w twojej konstrukcji zapewni, że twoje rachunki będą niskie. O ile nie adaptujesz istniejącego budynku, zazwyczaj bardziej opłacalne jest zastosowanie najpierw tkaniny, ponieważ może to znacznie obniżyć rachunki bez konieczności płacenia wysokich początkowych kosztów odnawialnych źródeł energii, takich jak panele słoneczne i pompy ciepła.
Dom pasywny lub „Passivhaus”
Passivhaus lub „Dom pasywny” to standard wydajności opracowany w Niemczech w latach 90., który jest znacznie wyższy niż nasze polskie przepisy budowlane. Wykorzystuje zasadę „Fabric First”, zgodnie z którą główną ambicją jest zbudowanie domu, który jest z natury bardzo wydajny w utrzymywaniu ciepła (i/lub chłodu w zależności od klimatu) bez potrzeby stosowania konwencjonalnych systemów ogrzewania/chłodzenia. To świetne podejście, jeśli Twoim głównym zmartwieniem jest utrzymanie niskich kosztów eksploatacji domu. Główne strategie obejmują wysoką wydajność cieplną (np. doskonały poziom izolacji) i wyjątkową szczelność z wentylacją mechaniczną.
Zastąpienie ekologii
Zielone dachy i zielone ściany to popularne uzupełnienie ekodomu. Estetycznie może pomóc domowi wtopić się w jego naturalne środowisko, ale także pomaga zastąpić dziką przyrodę i ekologię, które dom mógł zakłócić podczas budowy.