Pleśń i grzyb w łazience mogą pojawić się nie tylko w domach o długiej historii, ale także w nowo powstałych budynkach mieszkalnych, chyba że domownicy odpowiednio zadbają o usuwanie wilgoci.
Głównym czynnikiem powstawania ciemnych wykwitów na ścianie i w zakamarkach łazienki jest niewłaściwa cyrkulacja powietrza połączona z wysoką wilgotnością. Zagrzybione ściany i pleśń są nie tylko problemem estetycznym. Kiedy grzyby i pleśń pokrywają coraz większe połacie ścian w łazience lub innym pomieszczeniu, mogą stać się szkodliwe dla mieszkańców, zwłaszcza dla alergików.
Określenie źródła problemu
Przed pracami remontowymi trzeba odnaleźć źródło powstawania wykwitów. W przeciwnym razie po pewnym czasie pojawią się one ponownie. Najczęściej problem tkwi w niewłaściwej cyrkulacji powietrza, niemniej zawilgocenia mogą być także skutkiem nieszczelnego dachu, pękniętej rynny, albo innych tego typu usterek. Dopiero po usunięciu wady konstrukcyjnej można przystąpić do odgrzybiania ściany. Po sprawdzeniu przyczepności tynku poprzez opukiwanie ściany młotkiem można rozpocząć właściwe prace. Jeżeli zawilgocenie jest znaczne zwykle odgłos opukiwania jest „głuchy”, co świadczy od odseparowania się warstwy tynku i konieczności jego skucia. Dodatkowo, gdy tynk musi być skuwany, prace remontowe muszą objąć nie tylko bezpośrednio zawilgocone miejsce, ale cały obszar znajdujący się w odległości ok. 100 cm od niego. Pełny odgłos opukiwania świadczy o tym, że zawilgocenie jest tylko powierzchniowe i wystarczy tylko oczyszczenie zawilgoconej ściany szorstką szczotką.
Odświeżenie zagrzybionej ściany
Z pleśnią i zagrzybieniami nie ma żartów. Zarodniki mogą przedostać się do otoczenia, a następnie być wdychane z powietrzem przez mieszkańców. Dlatego na zagrzybioną powierzchnię – po skuciu wilgotnego tynku i starannym oczyszczeniu powierzchni szorstką szczotką trzeba ją opłukać czystą wodą, dobrze osuszyć, a na koniec zaaplikować na powierzchnię preparat przeciwgrzybiczy. Preparat przeciwgrzybiczy schnie około kilkunastu godzin usuwając w tym czasie zarodniki pleśni i innych grzybów. Charakteryzuje się on silnym działaniem i nieprawidłowo stosowany może zaszkodzić osobie wykonującej prace remontowe. Z uwagi na to przed jego zastosowaniem trzeba uważnie zapoznać się z instrukcją stosowania i środkami ostrożności zalecanymi przez producenta.
Zawilgocone płyty gipsowo – kartonowe
W łazienkach mogą być stosowane impregnowane płyty gipsowo – kartowane, określane w potocznym języku jako wodoodporne. Materiały budowlane tego typu są oznaczone obecnie symbolami H2 lub FH2. Są one przeznaczone do pomieszczeń, w których podwyższona wilgotność względna (maksymalnie 85%) nie przekracza 10 godzin w ciągu doby. Przez pozostałe 14 godzin doby płyta gipsowo – kartonowa musi mieć możliwość wyschnięcia. Oznacza to, że łazienka musi być dobrze wentylowana. Ściany gipsowe są szczególnie narażone na korozję biologiczną, w tym wykwity pleśni. Zagrzybienia mogą pojawić się w okolicy okien i drzwi. Ich przyczyną jest ogrzewanie pomieszczenia bez odpowiedniego wietrzenia. W takich warunkach grzyby pleśniowe szybko się rozwijają.
Widoczne zagrzybienia należy usunąć myjąc powierzchnię wodą, a następnie, po wyschnięciu, aplikując na nią preparat grzybobójczy szczotką, gąbką lub pędzlem. Powierzchnia zwilżona obficie grzybobójczym środkiem musi być pozostawiona na co najmniej 6 – 12 godzin. Pozostałości zanieczyszczeń można usunąć wodą, a w razie trudnych zabrudzeń – szpachelką. W zaawansowanych przypadkach trzeba cały proces powtórzyć. Po 3 dniach działanie preparatu jest widoczne. Dopiero wtedy, po całkowitym wyschnięciu ściany można zabezpieczyć ścianę przed powstawaniem wykwitów używając gładzi odpornej na korozję biologiczną – np. gładź wapienną. Następnym krokiem jest pokrycie ściany środkiem gruntującym po wyschnięciu gładzi, a następnie (po wyschnięciu preparatu gruntującego) pomalowanie odnowionej ściany.
Pleśń na fugach
Pleśń w łazience często pojawia się także na fugach – zarówno tych między płytkami, jak i silikonowych. Pleśń najczęściej pojawia się w tych miejscach w formie czarnego lub zielonego nalotu. Najbardziej skutecznym, a zarazem inwazyjnym sposobem na usunięcie pleśni z fug jest ich usunięcie, zaaplikowanie środka grzybobójczego, a następnie po osuszeniu miejsc nałożenie nowej fugi. Zagrzybione fugi należy usunąć pilnikiem lub nożem, albo elektryczną mikroszlifierką z frezująca końcówką. Tę czynność trzeba wykonać z dużą starannością i ostrożnością. Chwila nieuwagi wystarczy, aby przypadkowo uszkodzić płytkę. Do oczyszczenia fug można użyć sztywnej szczotki i odkurzacza. Mniej inwazyjnym sposobem na usunięcie zagrzybienia z fug jest zastosowanie środka czyszczącego przeznaczonego do usuwania pleśni. Wystarczy zaaplikować preparat na fugi i po upływie kilku minut zmyć. W razie potrzeby czynność należy powtórzyć. Chcąc uniknąć pleśni na fugach warto zastosować epoksydowe fugi o wysokiej odporności na zawilgocenia. Ryzyko wystąpienia zagrzybień można obniżyć także stosując specjalny impregnat.
Opisane wyżej przypadki to zdecydowanie najczęściej występujące ogniska pleśni i innych wykwitów w łazience. Nieestetyczne plamy można usunąć, m.in. przy pomocy preparatów przeciwgrzybiczych. Prawidłowa eksploatacja łazienki połączona z właściwą wentylacją pomieszczenia pomoże uniknąć tego problemu.