Płyty kartonowo-gipsowe, popularnie nazywane k-g, są produktem znanym i cenionym na rynku budowlanym. Bardzo łatwe w obróbce, o dobrej izolacji akustycznej, umożliwiają postawienie stosunkowo dużych i gładkich powierzchni bez zaznaczonych łączeń. Co więcej, można je bezproblemowo malować, tapetować, a nawet układać na nich płytki. Mogą być wykorzystywane do stawiania ścianek działowych, sufitów podwieszanych, zabudowy poddasza. Równie łatwo je zdemontować. Istotne jest i to, że konstrukcje wykonane z płyt kartonowo-gipsowych są trwałe, odporne na uszkodzenia mechaniczne, o dużej ognioodporności.
Rodzaje płyt kartonowo-gipsowych
Zanim zdecydujemy się na wykorzystanie płyt k-g, warto poznać ich rodzaje, bo przeznaczone są do różnych pomieszczeń.
Płyty k-g standardowe (typ A) – są powszechnie stosowane w pomieszczeniach, gdzie wilgotność powietrza nie przekracza 70%. Ich grubość waha się od 9,0 do 12,5 mm, a długość to 250-300 cm. Najczęściej są wykorzystywane do stawiania ścianek działowych lub okładania ścian.
Płyty k-g o zwiększonej odporności na wodę (typ H2) – występują w kolorze zielonym lub przynajmniej mają oznaczenia w tym kolorze. Pokryte środkiem hydrofobowym, idealnie nadają się do pomieszczeń o wilgotności do 85%. Jednak wilgoć nie może się w tym pomieszczeniu utrzymywać dłużej niż 10 godzin. Sprawdzają się w kuchni, łazience, suszarni.
Płyty k-g ognioodporne (typ F) mają kolor różowy. Przeznaczone są do konstrukcji ścian działowych na poddaszach o wymaganej wysokiej odporności ogniowej, elementach nośnych budynku, wokół kominka, wykonywania poszyć i okładzin. Związane jest to z budową płyt, wyposażonych w siatkę z włókna szklanego. Płyta potrafi wytrzymać nawet dwie godziny pożaru podczas, gdy tradycyjna rozpada się po 15-30 min. Nie powinny być stosowane w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności.
Płyty k-g ognioodporne i wodoodporne (FH2) – są tak skonstruowane, by można je było stosować w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, a jednocześnie mają większą ognioodporność. Płyty są zaimpregnowane, a w ich rdzeniu znajduje się włókno szklane. Oznaczone kolorem czerwonym, nazywane są popularnie kompaktami. Idealnie nadają się do zabudowy łazienek w domkach letniskowych, w pomieszczeniach gospodarczych, garażach.
Na rynku są też dostępne płyty o podwyższonej izolacyjności akustycznej, a także płyty promiennochłonne, zabezpieczające przed promieniami gamma i rentgenowskimi, emitowanymi przez urządzenia stosowane w medycynie i przemyśle. Można też kupić specjalne płyty przeznaczone do gięcia. Są też płyty nie wymagające klejenia do ściany lub stelaża. Wybór jest zatem bardzo duży.
Cechy i właściwości płyt kartonowo-gipsowych
Płyta kartonowo-gipsowa jest materiałem ekologicznym, gdyż składa się z gipsu oklejonego kartonem. Gips był wykorzystywany w budownictwie od dawna ze względu na swoje właściwości szybkiego wiązania, ale i dlatego, że stwarza w pomieszczeniach doskonały mikroklimat, idealny dla ludzi i zwierząt. To dlatego, że gips jest naturalnym regulatorem wilgotności powietrza. Gładka powierzchnia płyty kartonowo-gipsowej jest dobrym podłożem dla każdego rodzaju farb i tapet. Bez problemu, mimo swojej pozornej kruchości, utrzyma płytki o różnym ciężarze. Dodatkowo ma mały ciężar własny, dlatego nie stanowi obciążenia dla stropu i obniża koszt konstrukcji budynku. Ścianka działowa z tego materiału składa się ze stalowego profilu i dwóch płyt k-g o grubości 12,5 mm. Płyty kartonowo-gipsowe można łatwo dociąć, formować, nawiercać otwornicą.
Zastosowanie płyt kartonowo-gipsowych
Płyty kartonowo-gipsowe mogą był okładziną ścian murowanych, zastępując w ten sposób tynkowanie na mokro. Często maskują i zasłaniają rury, instalacje, zniszczone fragmenty ścian. Są wykorzystywane przy stawianiu ścianek działowych o konstrukcji szkieletowej. Wybierając określony rodzaj płyty uzyskuje się ściany o podwyższonych parametrach akustycznych, ognioodpornych, wytrzymałościowych. Wewnątrz ścian można poprowadzić instalacje elektryczne, grzewcze lub wodociągowe. Doskonale sprawdzają się jako okładzina sufitów podwieszanych prosto- i krzywoliniowych. Sufit podwieszany najczęściej jest osłoną niewykończonych stropów. W wielu pomieszczeniach jest też stylowym elementem architektonicznym, który może mieć wbudowane efektowne oświetlenie. Bywa, że na niektórych podłogach nie można wykonać tradycyjnej wylewki betonowej, wtedy też sprawdzają się płyty k-g, oczywiście o odpowiednich parametrach, zależnych od konstrukcji stropu.
Na kłopoty płyta k-g
Zastosowanie płyt k-g, jak wynika z powyższego przeglądu, jest wielorakie. Należy jednak pamiętać, że tworzą one całość z odpowiednio dobranymi listwami, profilami, wieszakami. Parametry płyt i dodatków do nich trzeba odpowiednio wybrać, licząc się z koniecznymi wymaganiami wartości akustycznej, ogniowej, wytrzymałościowej i termicznej. Tylko wtedy możemy być pewni, że płyta kartonowo-gipsowa spełni swoje zadanie.