Mimo coraz większej wiedzy z zakresu BHP i świadomości, że wypadki na placu budowy często są tragiczne w skutkach, nadal odsetek takich zdarzeń jest wysoki. Co powoduje taki stan rzeczy? Jaki sprzęt powinno stosować się na budowie, by wypadków było coraz mniej?
Co roku w budownictwie zdarza się bardzo dużo wypadków przy pracy. Oczywiście, co jest pocieszające, wskaźnik ich częstości spada z roku na rok, jednak pomimo tego nadal jest wysoki. Sektor budowlany znajduje się w niechlubnej czołówce statystyk. Sytuacja nie ulega znaczącej poprawie. Duży odsetek wypadków związanych jest z pracą na wysokości. Za przyczyny takiego stanu rzeczy uważa się duże rozproszenie firm budowlanych, okresowe nasilenie robót budowlanych oraz lekceważenie standardów BHP zarówno przez pracodawców, jak i pracowników. Wiele, zwłaszcza mniejszych, firm budowlanych nie przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Z kolei gdy zdarzy się wypadek, trudno jest ustalić kto ponosi za niego odpowiedzialność ze względu na zatrudnianie podwykonawców i stosowanie różnych, nie zawsze legalnych, form zatrudnienia.
Podstawy prawne
O konieczności stosowania zasad BHP na terenie budowy mówią kodeks pracy oraz ustawa prawo budowlane. Uszczegółowienie tych zasad znaleźć można w licznych rozporządzeniach, w tym najważniejszym z nich, czyli rozporządzeniu ministra infrastruktury z 6.02.2003 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych. Wykonawca jest też zobowiązany przestrzegać przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26.09.1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Wymagane jest także posiadanie opracowanego planu BHP na roboty budowlane stwarzające zagrożenie dla życia i zdrowia.
Problemy ze stosowaniem BHP na placu budowy
Na wielu placach budowy zasady BHP nie są przestrzegane bądź są przestrzegane wybiórczo lub nieodpowiednio. Dotyczy to zwłaszcza mniejszych firm budowlanych, gdyż te duże, o międzynarodowej renomie bardzo dbają o to, by ich budowy były bezpiecznymi miejscami. Choć również na takich budowach dochodzi do uchybień i co za tym idzie wypadków, także tych związanych z pracą na wysokości. Do najczęstszych przyczyn nieprawidłowego stosowania zasad BHP zalicza się:
- minimalizację kosztów przez wprowadzanie oszczędności, czyli cięcia wydatków na poprawę poziomu bezpieczeństwa, takich jak szkolenia, zwłaszcza pracowników o niskich kwalifikacjach
- niski poziom wiedzy z zakresu BHP, który dotyczy zarówno pracowników, jak i pracodawców
- niewystarczające zaangażowanie w sprawy BHP osób pełniących samodzielne funkcje techniczne na budowie (kierownik budowy, kierowcy poszczególnych robót, inspektor nadzoru inwestorskiego)
- niewystarczające zaangażowanie osób pełniących funkcje służby BHP
- nieprzeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego
- zlecanie poszczególnych robót podwykonawcom, często jednoosobowym podmiotom gospodarczym, które nie przestrzegają przepisów BHP i nie ponoszą za to odpowiedzialności
- brak koordynacji robót budowlanych przez większą liczbę podwykonawców
- rutyna wykonywanych prac i czynności, która jest bardzo niebezpieczna dla osób z dużym doświadczeniem.
Bardzo często jest też tak, że pracownicy uczestniczą w szkoleniach, jednak tylko po to, by spełnić wymogi formalne. Jeśli szkolenie jest po prostu odhaczone, nie przypomina o zagrożeniach, nie porusza problematyki stanowiska pracy osób biorących w nim udział, to jest ono bezużyteczne. Szkolenia powinno się powtarzać i stale przypominać o zagrożeniach.
Sprzęt do pracy na wysokości chroniący przed upadkiem
Kluczem do sukcesu, czyli bezpiecznego wykonywania pracy na budowie jest odpowiednie wyposażenie załogi w sprzęt chroniący przed upadkiem. Ważne, by sprzęt ten był dobrej jakości, spełniał konkretne wymogi i posiadał europejskie certyfikaty CE. Wszystkie stosowane na placu budowy akcesoria powinny zapewniać wygodę pracy oraz niezawodność poszczególnych elementów. Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości wykorzystywany jest także w pracach wysokościowych, głębokościowych i w ratownictwie.
Do ekwipunku budowlańców pracujących na wysokościach zalicza się: linki i szelki bezpieczeństwa, amortyzatory bezpieczeństwa, punkty kotwiczenia, rusztowania systemowe, drabiny, podesty robocze, ławki do pracy na wysokości, balustrady ochronne i wiele innych.
Jest to sprzęt, który bezwzględnie musi być stosowany podczas wszelkich prac budowlanych na wysokości.
Profesjonalny sprzęt najwyższej jakości można znaleźć w sklepie prowadzonym przez firmę PROTEKT: http://protekt.com.pl/.