Trend budowania domów jednorodzinnych z prefabrykatów rozwinął się w Stanach Zjednoczonych. W Polsce ta metoda nie jest jeszcze tak powszechnie stosowana.
Budowa domu jednorodzinnego z prefabrykatów polega na tym, że w zakładzie produkcyjnym są wykonywane panele stropowe, dachowe i ścienne, z których następnie zostaje zmontowany budynek. Przeciętny, łączny czas projektowania, produkcji elementów i ich montażu wynosi około 2 – 3 miesięcy i jest uzależniony od stopnia skomplikowania projektu.
Nowoczesna forma budownictwa
Budowanie domów jednorodzinnych z prefabrykatów jest formą nowoczesnego budowania nieruchomości. Poszczególne segmenty są produkowane pod stałą kontrolą projektantów, którzy za pomocą programów sterują maszynami produkcyjnymi. Dzięki temu jakość produkcji jest pod stałym nadzorem. Wystarczy bowiem jeden błąd, żeby wydłużyć czas inwestycji, a im dłuższy czas, tym wyższe koszty ponoszone przez producenta prefabrykatów. Podkreślenia wymaga fakt, że od 2020 r. w Unii Europejskiej będą mogły powstawać tylko budynki charakteryzujące się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię. Polscy producenci prefabrykatów już wprowadzają energooszczędne rozwiązania, co za kilka lat może pomóc im w zdobyciu większej popularności.
Nie tylko domy jednorodzinne
Omawiana technologia jest wykorzystywana także do wznoszenia budynków użyteczności publicznej i budynków socjalnych. W połączeniu z energooszczędnymi rozwiązaniami technologia ta pozwala na tworzenie obiektów o niskim zapotrzebowaniu na ciepło, wynoszącym w granicach 30 – 60 kWh/(m²•rok)). Dzięki temu koszty utrzymania takich budynków są niższe w porównaniu z budynkami wykonanymi w technologii tradycyjnej.
Konstrukcja paneli
Panele (tzw. prefabrykaty) powstają na bazie prefabrykowanej ramy, poszytej konstrukcyjnymi płytami. Przegrody budowlane są projektowane w taki sposób, żeby zniwelować ryzyko powstania mostków termicznych, a tym samym zredukować straty ciepła. Większość producentów stawia na ekologiczne materiały. Prefabrykaty przechodzą przez bardzo surową kontrolę jakości, co bez wątpienia jest jedną z głównych zalet prefabrykacji. Jednocześnie wadą prefabrykatów jest to, że inwestor sam nie jest w stanie skontrolować, czy ekipa budowlana prawidłowo wykonuje każdy rodzaj prac, ponieważ wymaga to specjalistycznej wiedzy w niektórych przypadkach.
Szybki montaż
Niewątpliwą zaletą budynków tworzonych z prefabrykatów jest stosunkowo szybka realizacja inwestycji. Montaż konstrukcji o niskim stopniu skomplikowania trwa do kilku dni, a już po upływie około 3 miesięcy właściciel może zamieszkać w budynku. Tak znaczne skrócenie czasu potrzebnego na zrealizowanie inwestycji udało się osiągnąć poprzez wyeliminowanie procesów mokrych, które potrzebują fazy oddawanie wilgoci. Nadto, montaż prefabrykatów może być przeprowadzany o każdej porze roku. Problem w tym, że nie do końca wiadomo, jak przy wieloletniej eksploatacji prefabrykowana konstrukcja zareaguje na zmienne warunki pogodowe charakterystyczne dla klimatu strefy umiarkowanej i choć eksperci przekonują, że nie ma się czego obawiać, uprzedzenia pozostają.
Możliwość przetworzenia i recyklingu
Prefabrykaty wykonane z ekologicznych materiałów, po rozbiórce mogą być przetworzone w procesie recyklingu. Materiały konstrukcyjne w ok. 70% mogą być ponownie wykorzystane, co ogranicza zużycie zasobów.
Budynek objęty gwarancją
W razie usterek firma, która wykonywała prefabrykaty, na podstawie umowy gwarancyjnej, ma obowiązek ich naprawienia. Z drugiej strony, może się okazać, że niektórych usterek gwarancja nie obejmuje, albo co gorsza, firma nie przekaże karty gwarancyjnej. Tymczasem przekazanie karty gwarancyjnej jest niezbędne do zawarcia umowy gwarancyjnej.
Środki finansowe muszą być wpłacone od razu
Wadą domu prefabrykowanego jest to, że inwestor musi od razu wpłacić cały koszt inwestycji. W przypadku tradycyjnego budownictwa istnieje możliwość rozłożenia całkowitych kosztów na etapy rozliczeń rozłożone w czasie. Jednocześnie trzeba przygotować się na wyższy koszt inwestycji niż w przypadku tradycyjnego budownictwa. Według niektórych źródeł koszt jest wyższy o ok. 5%, jednak w praktyce koszty mogą być nieco wyższe i są uzależnione od indywidualnych okoliczności (np. projektu, rodzaju zastosowanego materiału).
Podsumowując powyższe rozważania na temat prefabrykowanych budynków można wywnioskować, że choć jest to nowoczesne, szybkie rozwiązanie, to jednak nadal nieodpowiednie do „powszechnego” zastosowania. Wielu inwestorów nie ma zaufania do firm, które na wielu rynkach wręcz zmonopolizowały tę część branży budowlanej. Oprócz czynnika ludzkiego ważną rolę odgrywa też czynnik finansowy związany z koniecznością zapłacenia od razu całej sumy, na którą składają się koszty inwestycji.