Polska Strefa Inwestycji (PSI) to instrument, dzięki któremu podatnik może uzyskać ulgę podatkową z tytułu realizacji nowej inwestycji. Polega to na zwolnieniu z podatku dochodowego, tj. dochodu osiągniętego z prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z realizacją nowej inwestycji. PSI zastąpiła specjalne strefy ekonomiczne (SSE), powodując, że inwestycja może być zrealizowana na terenie całej Polski. Jednak lokalizacja oraz wielkość firmy wpływają na dopuszczalną intensywność pomocy, tj. zwolnienie z podatku. Lokalizacja i wielkość firmy ma duże znaczenie w kwestii zwolnienia z podatku w PSI.
Wielkość zwolnienia z podatku w PSI oblicza się w następujący sposób:
Zwolnienie z podatku = KKNI * intensywność pomocy
KKNI – koszty kwalifikowane nowej inwestycji to:
- kwalifikowane nakłady inwestycyjne, np. koszty związane z nabyciem gruntów, cena nabycia środków trwałych, koszt rozbudowy lub modernizacji istniejących środków trwałych, cena nabycia WNiP związanych z transferem technologii, koszt związany z najmem lub dzierżawą gruntów, budynków i budowli;
- 2-letnie koszty zatrudnienia nowych pracowników.
Intensywność pomocy natomiast wynosi:
| Intensywność pomocy * | Lokalizacja |
| 50% | lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskiego, podregion siedlecki |
| 40% | kujawsko-pomorskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, opolskie, zachodniopomorskie, region mazowiecki regionalny, z wyjątkiem podregionu siedleckiego |
| 35% | region warszawski stołeczny – obszary należące do gmin: Dąbrówka, Dobre, Jadów, Kałuszyn, Kołbiel, Latowicz, Mrozy, Osieck, Serock, Siennica, Sobienie-Jeziory, Strachówka i Tłuszcz |
| 30% | pomorskie, śląskie |
| 25% | dolnośląskie, wielkopolskie z wyłączeniem obszarów należących do miast Poznania i Wrocławia oraz do podregionu poznańskiego; region warszawski stołeczny – obszary należące do gmin: Baranów, Błonie, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Jaktorów, Kampinos, Leoncin, Leszno, Nasielsk, Prażmów, Tarczyn, Zakroczym i Żabia Wola |
| 20% – w okresie od dnia 1.01.2022 r. do dnia 31.12.2024 r. 15% – w okresie od dnia 1.01.2025 r. do dnia 31.12.2027 r. | miasto Poznań, Wrocław i podregion poznański |
Intensywność pomocy, wskazaną wyżej, podwyższa się o 20 punktów procentowych w przypadku mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców oraz o 10 punktów procentowych dla średnich przedsiębiorców.
Decyzje o wsparciu (DOW) w PSI
Decyzje o wsparciu (DOW) umożliwiające realizację inwestycji z ulgą podatkową wydawane są na okres 10, 12 albo 15 lat w zależności od lokalizacji:
| Okres wsparcia | Lokalizacja |
| 15 lat | lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskiego, podregion siedlecki; inwestycje zlokalizowane na terenie znajdującym się w granicach specjalnej strefy ekonomicznej |
| 12 lat | kujawsko-pomorskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, opolskie, zachodniopomorskie, region mazowiecki regionalny, z wyjątkiem podregionu siedleckiego; pomorskie i śląskie |
| 10 lat | dolnośląskie, wielkopolskie, gminy należące do regionu warszawskiego stołecznego |
Przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie musi spełnić m.in. kryterium ilościowe. Wymagana jest minimalna wielkość kosztów inwestycji, zależna jest od stopy bezrobocia w powiecie, w którym ma być zrealizowana nowa inwestycja. W zależności od powyższego, kryterium ilościowe wynosi od 10 mln zł do nawet 100 mln zł.
Niezależnie jednak od stopy bezrobocia, w przypadku gdy inwestycja realizowana jest w mieście średnim tracącym funkcje społeczno-gospodarcze lub gminie, na terenie której położone jest takie miasto lub gminie graniczącej z taką gminą lub miastem, minimalne koszty inwestycji wynoszą 10 mln zł.
Przepisy przewidują ponadto szereg obniżeń w zakresie kryterium ilościowego. Przykładowo, koszty te obniża się o:
- 95% na działalność prowadzoną przez dużych i średnich przedsiębiorców w przypadku nowej inwestycji z zakresu usług związanych oprogramowaniem, przetwarzaniem danych i doradztwem w zakresie informatyki;
- 98% – na działalność prowadzoną przez mikroprzedsiębiorców;
- 95% – na działalność prowadzoną przez małych przedsiębiorców;
- 90% – na działalność prowadzoną przez średnich przedsiębiorców.
Przykładowo zatem:
- przedsiębiorca średni realizujący nową inwestycję w miejscowości Gniezno, czy Piła w Wielkopolsce (miastach tracących funkcje społeczne) byłby zobowiązany do poniesienia nakładów inwestycyjnych w wysokości 1 mln zł (10 mln zł obniżone o 90%), zyskując tym samym ulgę w postaci zwolnienia z podatku dochodowego w wysokości 350 tys. zł przez okres 10 lub 15 lat.
Ponadto przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie musi spełnić kryteria jakościowe. Wymagają one uzyskania min. 6 punktów, ale nie mniej niż jeden punkt za każde z kryteriów, tj. zrównoważonego rozwoju gospodarczego oraz społecznego. W zależności od lokalizacji, minimum punktów niezbędnych do uzyskania może być niższe. Wśród kryteriów jakościowych można wymienić m.in.:
- prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej przez przedsiębiorcę,
- robotyzacja i automatyzacja procesów prowadzonych w ramach nowej inwestycji,
- tworzenie wysokopłatnych miejsc pracy i oferowanie stabilnego zatrudnienia,
- prowadzenie działalności gospodarczej o niskim negatywnym wpływie na środowisko potwierdzone posiadaniem Certyfikatu EMAS, ETV lub ISO 14001 albo zastępującymi wskazane certyfikaty,
- zlokalizowanie inwestycji w mieście tracącym funkcje społeczne,
- podejmowanie działań w zakresie opieki nad pracownikiem.
Wsparcie z tytułu kosztów kwalifikowanych
Wsparcie z tytułu kosztów kwalifikowanych nowej inwestycji przysługuje przedsiębiorcy począwszy od miesiąca, w którym upłynął termin zakończenia inwestycji, określony w decyzji o wsparciu, aż do jej wygaśnięcia lub wyczerpania maksymalnej dopuszczalnej pomocy regionalnej, w zależności od tego, które zdarzenie wystąpi wcześniej. Warunkiem korzystania ze zwolnienia jest utrzymanie zrealizowanej inwestycji lub utworzonych miejsc pracy, w przypadku gdy podstawą zwolnienia jest tworzenie nowych miejsc pracy, zasadniczo przez okres 5 lat – w przypadku dużych przedsiębiorców, a przez okres 3 lata – w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców i średnich przedsiębiorców, od dnia jej zakończenia lub od dnia utworzenia nowych miejsc pracy.
Rodzaje działalności, które nie mogą zostać objęte tym rodzajem wsparcia
Końcowo należy dodać, że istnieją pewne rodzaje działalności, które nie mogą zostać objęte tym rodzajem wsparcia. Przykładowo DOW nie może być uzyskany na wytwarzanie materiałów wybuchowych i wyrobów tytoniowych. Wyłączeniem są objęte także firmy oferujące obiekty oraz roboty budowlane, a także naprawy samochodów i motocykli. Bez ww. pomocy pozostaje handel hurtowy i detaliczny. Wsparcia nie mogą również uzyskać usługi zakwaterowania, gastronomiczne, finansowe i ubezpieczeniowe oraz związane z obsługą rynku nieruchomości i odzysku surowców. Do tego dochodzą usługi związane ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów z wyjątkami, a także usługi profesjonalne, naukowe i techniczne, określone w sekcji M PKWiU, z pewnymi wyjątkami.
Mimo ostatnich zmian w mapie pomocy regionalnej, inwestycje w PSI nadal mogą być korzystne dla wielu przedsiębiorców. Warto przy tym rozważyć dostępne ulgi podatkowe.
Wydawaniem DOW, w imieniu ministra właściwego do spraw gospodarki, zajmują się zarządzający Specjalnymi Strefami Ekonomicznymi na obszarach im przypisanym.
Autorem opracowania jest doradca podatkowy Małgorzata Ostrowska-Krzewina
